gafael

Cymraeg

Cynaniad

• yn y Gogledd: /ˈɡavaɨ̯l/
  • ar lafar: /ˈɡavɛl/, /ˈɡaval/
• yn y De: /ˈɡaːvai̯l/, /ˈɡavai̯l/
  • ar lafar: /ˈɡaːvɛl/, /ˈɡavɛl/

Geirdarddiad

Cymraeg Canol gauael o'r Hen Gymraeg -gabael o'r Gelteg *gabaglā, berfenw'r ferf *gab-i- ‘cymryd, dal’ (a roes yr Wyddeleg gabh ‘cymryd, (a)restio’) o'r gwreiddyn Indo-Ewropeg *gʰh₁bʰ- a welir hefyd yn y Lladin habēre ‘bod gan, bod i’, yr Almaeneg geben ‘rhoi’ a'r Slofeneg gábati ‘gafael’. Cymharer â'r Gernyweg gavel, yr Hen Llydaweg gabael a'r Wyddeleg gabháil ‘atafael(iad), cipiad’.

Berfenw

gafael berf gyflawn ac anghyflawn (bôn: gafael-)

1. Dal yn dynn â’r llaw, dal cràff ar.

Cyfystyron

• cydio yn, ymaflyd yn
• dal
• cythru

Termau cysylltiedig

• atafael, ymafael
• mewnafael, tanafael, trosafael

Cyfieithiadau

Saesneg: grasp, grip, get hold of; seize