afon

Cymraeg

Cynaniad

• yn y Gogledd: /ˈavɔn/
• yn y De: /ˈa(ː)vɔn/

Geirdarddiad

Brythoneg *abonā o’r Gelteg *abū, *abonen o’r ffurf Indo-Ewropeg *h₂ep-h₃ō ~ *h₂p-h₃nés o’r gwreiddyn *h₂ep- ‘dŵr’ a welir hefyd yn y Lladin amnis ‘glaw’, yr Hetheg ḫa-pa-aš ‘afon’ a’r Berseg âb (آب) ‘dŵr’. Cymharer â’r Gernyweg avon, y Llydaweg aven a’r Wyddeleg abhainn.

Enw

afon b (lluosog: afonydd)

1. Nant fawr sy’n cario dŵr o’r ardaloedd uchaf i’r man isaf, gan ddiweddu’r daith yn y môr. Weithiau gall afonydd orlifo.

   Llifa’r afon Taf trwy ganol dinas Caerdydd.

Termau cysylltiedig

• tarddeiriau: afonig, afonol, isafon
• cyfansoddeiriau: afondaith, afondir, afondduw, afonfarch, afonladrad
• cyfuniadau: afon drawslif, afon gydlif, afon wrthlif, afon wythiennog, genau afon, glan afon, gwely afon

Cyfieithiadau

Affricaneg: rivier Almaeneg: Fluss g, Strom g Daneg: flod Cernyweg: avon b Eidaleg: fiume g, rivo g Estoneg: jõgi Ffinneg: joki Ffrangeg: fleuve g, rivière b

Gaeleg yr Alban: abhainn b Groeg: ποτάμι (potámi) d Gwyddeleg: abhainn b Iseldireg: stroom g, rivier g Llydaweg: stêr b Pwyleg: rzeka b Saesneg: river Sbaeneg: río g